Nijmegen-Oost

Nijmegen-Oost is een historisch en gevarieerd stadsdeel met woningbouw van voor of vlak na de oorlog. Behalve Altrade, Galgenveld en Bottendaal bestaat Oost uit de wijken Hengstdal, Hunnerberg, Kwakkenberg, Groenewoud en Ooyse Schependom. In de wijken Altrade, Galgenveld en Bottendaal wonen veel studenten.

Altrade
Het noorden van Altrade behoort tot de 19de eeuwse schil. Het oostelijk deel van de wijk is een gerenoveerde arbeidersbuurt en is relatief krap van opzet.

De zuidelijke delen zijn ingevuld binnen oude veldwegen en soms planmatig van opzet. De Componistenbuurt heeft een traditionele inrichting van woonstraten met de bijbehorende openbare ruimte. De woonerven uit de jaren ’70 in de Schildersbuurt zijn in historisch perspectief bijzonder voor Nederland.

Op diverse plekken in de wijk heeft de oorspronkelijke bebouwing (vaak kleine industriële complexen) plaats gemaakt voor nieuwbouw. Er bevinden zich naar verhouding veel kleine beneden- en bovenwoningen die kamersgewijs worden verhuurd. Het oostelijk deel van de wijk is een gerenoveerde arbeidersbuurt. In de wijk liggen twee bijzondere begraafplaatsen en er zijn vooral buurtvoorzieningen.

Bottendaal
Bottendaal is een grotendeels 19de-eeuwse wijk binnen stadsdeel Nijmegen-Oost, met een hoge bebouwingsdichtheid en vaak kleine tuinen. Veel woningen zijn inmiddels gerenoveerd.

Door de typische bebouwing en de gerealiseerde stadsvernieuwingsprojecten levert de wijk een sterk gevarieerd beeld op. De Burghardt van de Berghstraat functioneert als voorzieningencentrum. In Bottendaal bevinden zich daarnaast nogal wat werkfuncties.

In de wijk zijn veel kleine startende bedrijven, vaak op binnenterreinen. Op de plaats van een voormalige drukkerij is een buurtparkje aangelegd. Het terrein van de Dobbelmanfabriek is herontwikkeld met woningbouw en enkele buurtfuncties. De wijk kent buurtvoorzieningen, maar ook opleidingen (ROC) en het trein- en busstation zijn onderdeel van de wijk. Verder zijn er wat betreft voorzieningen vooral buurtwinkels en horecagelegenheden.

Galgenveld
De wijknaam herinnert aan doodvonnissen die hier in de middeleeuwen werden voltrokken.

De 19e eeuwse gordel binnen de wijk heeft een monumentaal karakter met statige laanbomen. De Indische buurt, in de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw gerealiseerd, kent diverse met groen omzoomde pleinen zoals het Javaplein. De bebouwing is bijzonder vanwege haar Berlagiaanse architectuur. De Professorenbuurt is aan het eind van de jaren vijftig opgezet met portiekflats en laagbouw.

De wijk kent vooral laagdrempelige buurtvoorzieningen (winkels), een ouderenvoorziening, een paar basisscholen en enkele horecagelegenheden.

Groenewoud
Vooral door de aanwezigheid van het open gebied ten zuiden van de d’Almarasweg, de Albertinum-kloostertuin en volgroeide particuliere tuinen is het een groene wijk.

Er zijn drie karakteristieke deelgebieden. Ten eerste een gebied tussen Groenewoudseweg en Spoorkuil met herenhuizen in lintbebouwing en een gedeelte met bijzondere bebouwing zoals het NS-station en de voormalige brandweerkazerne. Daarnaast is er de oorspronkelijke woonwijk, daterend uit de jaren 1956-1966. Het eerste bouwplan droeg de naam Albertinum, daarna wijzigde de naam in Groenewoud.

Het gaat om een variatie van bungalows en rijwoningen, en ook enkele blokken met etagewoningen. Er staat veel laagbouw in de koopsector, vaak voorzien van platte daken. Tenslotte bestaat Groenewoud uit landelijk gebied en bos. Deze wijk heeft enkele buurtvoorzieningen, horecagelegenheden en het NS-station Heijendaal.

Hengstdal
Na de ontmanteling van de vestingwerken ontstond er hier bebouwing langs bestaande veldwegen (Daalseweg, Tooropstraat). Daarna werd het gebied vanaf WOI tot in de jaren zestig meer planmatig bebouwd.

Centraal door de wijk loopt in oost-westelijke richting de Van ’t Santstraat-Hengstdalseweg. De Broerdijk die daar loodrecht op staat, vormt de overgang naar het naoorlogse Hengstdal.

Kenmerkend voor Hengstdal is de sterke vervlechting met het landschap en het groene karakter, licht glooiend, gebouwd in een erosiedal dat parallel ligt aan de stuwwal. Hengstdal is een aantrekkelijke wijk waar de cultuurhistorie nog goed zichtbaar is.

Hunnerberg
Deze wijk is qua bouw zeer afwisselend, waarbij de nieuwbouw vooral planmatig van opzet is. Het noordelijk deel bestaat uit een 19e eeuwse schil met vooral grote panden. Daaraan grenzend ligt een dichter bebouwd gebied met kleinere, particuliere huurwoningen, veel boven- en benedenwoningen en ook enige bedrijvigheid. Aan de zuidkant ligt een woonbuurt met koopwoningen.

In de jaren ’90 heeft nieuwbouw plaatsgevonden op de Kopse Hof en op het achterterrein (sportterrein) van het voormalige internaat en middelbare school, het Canisius College. De wijk heeft een gunstig woon- en leefklimaat. De wijk heeft niet veel winkels en andere voorzieningen, maar in de nabijgelegen wijken zijn veel voorzieningen.

Kwakkenberg
De wijk Kwakkenberg ligt in stadsdeel Nijmegen-Oost aan de zuidoostrand van Nijmegen.

Het is een bebost, groen gebied boven op de stuwwal. De naburige kernen Berg en Dal en de Heilig Landstichting maken ook deel van dit gebied uit. De wijk is opgebouwd langs oude boswegen. De woningen, vaak villa’s, bevinden zich op ruime percelen. Opvallend zijn appartementencomplex Villandry en studentencomplex Westerhelling. In de wijk zijn een zwembad en een middelbare school gevestigd.

Ooyse Schependom
De Ooyse Schependom is een kleine wijk. Het gebied ligt ten oosten van Nijmegen en grenst aan de Ooijpolder en Ubbergen. Het bestaat grotendeels uit natuurgebied met landbouw. Er zijn twee straten met woningen (Ubbergse en Oude Ubbergseweg) en aan de Ooysedijk staan ook enkele woningen. Daarnaast liggen in ’t Meertje (een inham van de Waal) enkele woonboten.
Een bezienswaardigheid is het Hollands-Duits gemaal. Iets verderop, aan de Ooysedijk, is een oude loods herbouwd. Deze maakte deel uit van het voormalige treinstation in Nijmegen, dat gebombardeerd is in de Tweede Wereldoorlog.